Benlikten Birliğe: İnsan Neden Kaynağını Özler?

İnsan, bu dünyaya yalnızca bir beden olarak gelmez; içinde derin bir arayış, sessiz bir özlem ve çoğu zaman adını koyamadığı bir eksiklik duygusu ile doğar. Sahip oldukları arttıkça bile içindeki boşluğun dolmaması, aslında insanın dışarıda değil, özünde kaybettiği bir şeyi aradığının işaretidir. İşte bu arayış, benlikten birliğe uzanan yolculuğun ilk adımıdır.

İnsan neden kaynağını özler? Çünkü insan, geldiği yeri unutmuş bir yolcudur.

Benlik (Ego) Nedir ve Neden Bizi Ayırır?

Benlik, insanın kendini “ayrı” bir varlık olarak algılamasıdır. “Ben” dediğimiz şey; düşüncelerimiz, rollerimiz, başarılarımız, korkularımız ve kimliklerimizden oluşur. Benlik, hayatta kalmak için gereklidir; ancak merkeze yerleştiğinde insanı hakikatten uzaklaştırır.

Benlik büyüdükçe:

• Ayrılık duygusu artar
• Korku ve kaygı derinleşir
• Sahip olma isteği güçlenir
• Tatminsizlik kalıcı hale gelir

Çünkü benlik, sınırlıdır. Sınırlı olan ise sonsuzu özler.

Birlik Nedir? Tasavvufta Bir Olmak Ne Anlama Gelir?

Birlik, tasavvufta tevhid kavramıyla ifade edilir. Tevhid, yalnızca “Allah birdir” demek değildir; varlığın kaynağının tek olduğunu idrak etmek demektir. Yani her şey O’ndan gelir, O’nunla var olur ve yine O’na döner.

Birlik bilinci:

• Ayrılığı değil, bütünlüğü görür
• “Ben” yerine “biz”i değil, “O”nu merkeze alır
• Korku yerine teslimiyeti doğurur
• Anlam arayışını huzura dönüştürür

İnsan bu bilince yaklaştıkça, içindeki özlem bir sessizliğe dönüşür. Çünkü aranan şey bulunmuştur.

İnsan Neden Kaynağını Özler?

Çünkü insan, ilahi bir nefesle yaratılmıştır. Bu nefes, insanda silinmeyen bir iz bırakır. Ne kadar bastırılırsa bastırılsın, ne kadar dünyaya yönelinirse yönelinsin, o iz kendini hissettirir.

Bu özlem bazen:

• Anlamsız bir hüzün olarak
• Sürekli bir arayış hali olarak
• “Bir şey eksik” duygusu olarak
• Kalabalıkta hissedilen yalnızlık olarak

ortaya çıkar.

İnsan aslında dünyayı değil, kaynağını özler. Ama çoğu zaman bu özlemi yanlış adreslerde arar.

Ayrılık Bir Gerçek mi, Yanılsama mı?

Tasavvufa göre ayrılık bir yanılsamadır. Damlanın denizden ayrı olduğunu sanması gibi… Oysa damla, özünde denizdir. İnsan da özünde ilahi kaynaktan kopmamıştır; sadece kendini ayrı sanmaktadır.

Bu yüzden tasavvuf, insanı bir şey eklemeye değil, unutulanı hatırlamaya çağırır. Yolculuk ileriye değil, içeriye doğrudur.

Benlikten Birliğe Giden Yol

Bu yol:

• Egoyu yok etmek değil, aşmak yoludur
• Kimliği silmek değil, hakiki kimliği bulma yoludur
• Dünyayı terk etmek değil, dünyaya bağlanmamayı öğrenme yoludur

Tasavvufta bu sürece “fenâ” denir: benlikte erime. Ardından gelen “bekâ” ise, Allah ile bilinçli bir varoluştur.

Yani insan yok olmaz; aksine gerçek varlığına uyanır.

Kendini Bilmek, Kaynağını Hatırlamaktır

“Kendini bilen, Rabbini bilir” sözü bu hakikatin özüdür. Kendini bilmek; güçlü ya da zayıf yanlarını saymak değil, nereden geldiğini ve kime ait olduğunu fark etmektir.

Bu fark edişle birlikte:

• Kibir yerini tevazuya bırakır
• Öfke yerini anlayışa bırakır
• Korku yerini güvene bırakır

Çünkü insan artık yalnız olmadığını bilir.

Modern Dünyada Kaynak Özlemi

Modern insan, hızla akan bir hayatın içinde benliğini sürekli besler:

• Daha fazla başarı
• Daha fazla görünürlük
• Daha fazla sahip olma

Ama kalp doymaz. Çünkü kalbin gıdası madde değil, manadır. Kaynaktan uzaklaştıkça insan kendine de yabancılaşır.

Bu yüzden bugün birçok insan, adı konmamış bir boşlukla yaşar.

Sonuç: Birliğe Dönüş, Huzura Dönüştür

Benlikten birliğe giden yol, insanın en kadim yolculuğudur. Bu yolculukta insan bir şey kaybetmez; aksine yüklerinden arınır. Çünkü insan, kaynağını hatırladığında anlar ki:

• Ayrı değildir
• Yalnız değildir
• Anlamsız değildir

İnsan, benliğin dar kalıplarından çıktığında birliğin sonsuzluğuna adım atar. Ve o zaman özlem diner. Çünkü özlenen yere varılmıştır.